Cách Tạo Tán Sầu Riêng

Bộ lá là yếu tố sống còn trong canh tác sầu riêng. Nuôi trái khỏe, trái to, chất lượng cơm ngon, không suy cây …. tất cả quyết định bởi bộ lá.

Lá thực hiện chức năng quang hợp, giống như nhà máy tổng hợp “thức ăn” để nuôi các cơ quan trong cây và có rất nhiều yếu tố ảnh hưởng tới quá trình này :

– Nước

– Khí CO2

– Dinh dưỡng khoáng

– Cường độ sáng

– Thời lượng/giờ chiếu sáng

– Nhiệt độ

– Độ ẩm tương đối

– Gió

Trong đó yếu tố về ánh sáng có vai trò cốt lõi và việc tạo tán nhằm đảm bảo cây nhận được ánh sáng nhiều nhất, tối ưu quá trình quang hợp – “sản xuất thức ăn” của lá.

1. Kích cỡ tán cây

Ánh sáng có thể được lá tiếp nhận tốt ở khoảng cách 1m tính từ rìa tán vào trong – mình gọi đây là vùng chiếu sáng hữu hiệu. Càng vào bên trong lõi của tán thì trong này lượng ánh sáng gần như không hiệu quả cho quang hợp – mình gọi là đây là vùng chiếu sáng vô hiệu. Như vậy tán cây càng to thì phần chiếu sáng vô hiệu nó cũng càng to. Đây chính là không gian bị lãng phí. Trong việc tạo tán cần phải tính toán để vùng vô hiệu này là nhỏ nhất

2. Khoảng cách giữa các cây và yếu tố khuất nắng

Trường hợp A :

Khoảng cách trồng là 4m x 4m và không kiểm soát độ rộng tán. Chúng ta sẽ thấy khi độ rộng tán quá lớn thì phần chiếu sáng vô hiệu tăng lên ngoài ra chính cây bên cạnh cũng che khuất nắng của cây kế bên. Với góc chiếu sáng của ánh nắng 9 giờ sáng thì cây bên cạnh đã che khuất 2/3 tán của cây kế bên.

Trường hợp B:

Khoảng cách trồng vẫn là 4m x 4m và độ rộng tán và chiều cao được kiểm soát (3.2m). Chúng ta giảm tối đa vùng chiếu sáng vô hiệu. Tuy nhiên lúc này tán cây vẫn bị che sáng bởi cây kế bên. Góc chiếu sáng 10 giờ sáng thì cây kế bên vẫn bị che 1/3 tán.

Trường hợp C:

Khoảng cách trồng được mở rộng thành 6m và cây được hạn chế chiều cao (3.2m) cũng như kiểm soát độ rộng tán. Trường hợp này tối ưu được vùng chiếu sáng vô hiệu, tối ưu luôn yếu tố khuất sáng từ cây kế bên. Góc chiều sáng 10 giờ sáng thì 100% tán cây nhận đầy đủ ánh sáng.

3. Khoảng cách trồng – Yếu tố khuất nắng với tán hình nón

Trường hợp A : Khoảng cách trồng là 6m và và chiều cao tán ở ngưỡng 4m và góc chiếu sáng 9 giờ sáng thì các yếu tố vùng chiếu sáng vô hiệu cũng như khuất sáng được cân đối. Nhưng nếu tăng chiều cao lên 6m thì sẽ xảy ra tình trạng khuất sáng nghiêm trọng trong khi phần hình nón tăng thêm hầu như vô dụng. Những chiếc lá đã bị mất cơ hội tối ưu quang hợp trong vài giờ vào buổi sáng và buổi chiều.

Trường hợp B: Muốn có tán lớn hơn, chúng ta tăng khoảng cách trồng là 8m. Chiều rộng và chiều cao tán đều là 6m thì góc khuất sáng cũng như trường hợp A nhưng khi tăng độ rộng tán, đồng nghĩa với vùng chiếu sáng vô hiệu cũng tăng lên. Chúng ta nghĩ tán to thì vùng chiếu sáng hữu hiệu tăng lên nhưng tỉ lệ phần tăng lên này cũng bằng vùng chiếu sáng vô hiệu tăng lên.

4. Tăng vùng chiếu sáng hữu hiệu bằng tán hình tròn

Bạn sẽ quen với kiểu tán này với cây xoài, nhãn, vải … Với phần đỉnh của tán thường cho trái ít, chúng ta cắt bỏ để ánh sáng xuyên vào giữa tán từ đó tăng vùng chiếu sáng hữu hiệu cho tán. Kĩ thuật này thường được gọi là “khai tâm” tán.

5. Khuyến cáo với sầu riêng

Khoảng cách trồng : 8m

Chiều rộng tán là : 6m

Nếu chiều cao vượt quá 4m – 4,5m thì tình trạng khuất sáng sẽ xảy ra nghiêm trọng. Cho nên chúng ta cắt ngọn khi tán cây bắt đầu vượt quá 4m.

Chiều rộn tán không được vượt quá 6m, nếu tán rộng hơn cần phải hãm tán, tránh tình trạng giao tán.

Cách làm này sẽ :

– Hạn chế tối đa tình trạng khuất sáng do chóp ngọn của tán cây kế bên.

– Tối đa vùng chiếu sáng hữu hiệu.

– Giảm tác động của gió (gây rụng trái, tét cành)

– Hiệu suất quang hợp tăng tối đa

– Tránh tình trạng khô và chết dần cành tầng dưới.

– … vân vân và mây mây…

Trước giờ các khuyến cáo tỉa cành chỉ nói chung chung và không phân tích kĩ càng, dẫn tới bà con mỗi người làm mỗi kiểu theo cảm tính. Với các vườn đang trong giai đoạn kiến thiết hoặc sắp trồng rất nên nghiên cứu kĩ để tránh các lỗi trong quá trình tạo tán từ đó gia tăng năng suất cũng như chất lượng sầu riêng.

Chúc bà con có một vụ mùa bội thu!