Phòng Trừ Sâu Hại Trên Cây Điều

Phòng trừ sâu bệnh hại nên áp dụng biện pháp phòng trừ tổng hợp nâng cao hiệu quả kinh tế: Làm cỏ vệ sinh vườn sạch sẽ; bón phân cân đối; theo dõi quản lý dịch hại bằng cách phun thuốc phòng trừ sâu bệnh hại kịp thời đúng lúc, đúng thuốc đúng cách và đúng liều lượng có nhiều loại sâu bệnh hại điều nhưng trong quy trình này chỉ trình bày một số loài gây hại nặng và phổ biến như sau:

A. Sâu hại:

1. Sâu đục thân (Xén tóc nâu) (Plocaederus spp)

– Đặc điểm và triệu chứng gây hại: Có 2 loài sâu đục thân gây hại trên cây điều. Sâu trưởng thành là bọ cánh cứng, họ Cerambicidae, bộ Coleoptera dài khoảng 25-40 mm, có đôi râu đầu gồm 10 đốt. Râu đầu có gốc to, đầu mỗi đốt râu có màu đen. Thân màu nâu đỏ, đầu và ngực màu nâu sẫm hoặc đen tuyền. Trứng có hình bầu dục, màu trắng đục. Sâu non có màu trắng. Trưởng thành cái đẻ trứng từng cái riêng lẻ vào các khe hở của vỏ gốc thân từ 1m trở xuống hoặc phần rễ cây phơi ra ngoài. Sau 4-6 ngày trứng nở. Sâu non đục vào phần mô vỏ cây, chỗ sâu đục có nhựa tiết ra ngoài cùng với mùn cây. Sâu non ăn các mô dưới biểu bì của thân cây tạo ra thành những đường hầm nhiều ngóc ngách làm tắc các mô mạch dẫn nhựa của cây. Vòng đời của sâu đục thân khoảng 10 tháng. Sâu gây hại lẻ tẻ từng cây hoặc thành từng vùng cục bộ trong vườn. Trên một cây có thể chỉ gây hại một vài cành. Khi cây bị gây hại nặng, lá cây bị vàng và rụng, cành hoặc thân bị khô dần và chết.

– Biện pháp phòng trừ:

Biện pháp canh tác: Đây là loài sâu rất khó phòng trừ, hiệu quả nhất là thường xuyên kiểm tra vườn cây để phát hiện sớm các lỗ đục, rạch lỗ đục giết chết sâu non, bắt trưởng thành giết bằng tay khi chúng vũ hóa ra ngoài, chặt bỏ cây chết và đốt để tránh lây lan.

Biện pháp hóa học: Sử dụng hỗn hợp vôi + lưu huỳnh + nước theo tỷ lệ (10:1:40), có thể thêm đất sét quét quanh gốc từ 1,2m trở xuống để ngăn ngừa trưởng thành đẻ trứng hoặc dùng các loại thuốc như BESTKILL để phòng trừ.

2. Sâu đục ngọn (Bọ phấn đầu dài) (Alcides sp.)

– Đặc điểm và triệu chứng gây hại: Trưởng thành thuộc họ Curculionidae, bộ Coleoptera, có màu nâu đen, dài 10-13mm. Phần đầu kéo dài thành một vòi cứng để đục lỗ và đẻ trứng vào mô non của chồi. Trứng có màu kem, hình bầu dục. Sâu non có màu hơi vàng, đầu màu nâu. Trứng và sâu non nằm trong đường hầm do trưởng thành đục trong lõi chồi non. Trưởng thành dùng vòi đục 8 -10 lỗ vào gần ngọn chồi non và đẻ trứng vào đó. Khi mới bị bọ phấn đục, chồi vẫn xanh tốt. Sau đó thối đen, héo và rụng. Vòng đời của bọ phấn khoảng 45-53 ngày. Sâu xuất hiện và gây hại phổ biến từ tháng 6-8, nhất là vào giai đoạn cây có nhiều chồi non.

– Biện pháp phòng trừ:

Biện pháp canh tác: Phát hiện sớm chồi bị sâu đục, cắt và đem chôn xuống đất hoặc đốt; phun thuốc trừ sâu non thường không có hiệu quả vì sâu non ẩn náu trong lõi chồi.

Biện pháp hóa học: Sử dụng các loại thuốc như BESTKILL để phòng trừ.

>>>Xem thêm: Cách Bón Phân Đúng Lúc, Đúng Cách

3. Bọ xít muỗi (Helopeltis antonii.)

– Đặc điểm và triệu chứng gây hại: Trưởng thành có màu nâu đỏ, đầu đen, ngực đỏ, bụng có màu trắng. Con cái dài 8mm, con đực dài 6mm. Trứng màu đen được đẻ dưới lớp biểu bì chồi non, gié hoa, cuống và gân lá. Bọ xít dùng vòi chích vào các mô non của lá, chồi non, hoa, quả và hạt non. Lá non bị hại thì trên phiến lá xuất hiện các chấm màu đen, lá cong và biến dạng và khô trên cây. Trên bề mặt hạt non bị gây hại có những đốm tròn, nâu, hạt bị nhăn lại và khô. Quả bị gây hại thì bị rụng non. Vết chích của bọ xít còn tạo điều kiện cho nấm bệnh xâm nhập. Bọ xít muỗi xuất hiện quanh năm nhưng thường gây hại nặng vào giai đoạn cây có chồi non và ra hoa. Bọ xít muỗi thường xuất hiện và hút nhựa vào sáng sớm trước 9 giờ sáng và sau 4 giờ chiều. Tuy nhiên ở những vườn điều rậm rập và ẩm thấp thì bọ xít muỗi thì có thể xuất hiện suốt trong ngày. Tại các vườn điều non do cây con phát sinh chồi liên tục nên bọ xít muỗi phá hoại quanh năm. Bọ xít muỗi làm cây bị khô ngọn, cháy lá, khô hoa, rụng trái.

– Biện pháp phòng trừ:

Biện pháp canh tác: Tạo hình, tỉa cành tạo thông thoáng cho cây, dọn vệ sinh, làm cỏ…nhất là vào thời gian trước lúc ra hoa. Nuôi kiến đen (Dolichoderus thoracinus) trong vườn điều để hạn chế sự phát triển của bọ xít muỗi.

Biện pháp hóa học: Khi mức độ gây hại của bọ xít muỗi lên cao > 10% cây, chồi bị hại có thể dùng một trong số các loại thuốc như: BESTKILL để phòng trừ bọ xít muỗi.

4. Sâu phỏng lá (Acrocercop syngramma)

– Đặc điểm và triệu chứng gây hại: Trưởng thành thuộc họ Lythocolletidae, bộ Lepidoptera. Sâu non mới nở có màu trắng, khi phát triển đẩy đủ có màu nâu đỏ. Thời kỳ sâu non dài 10-14 ngày. Trưởng thành đẻ trứng ở các chồi non, lá non. Sâu non ăn phần thịt lá, lớp biểu bì lá phồng lên tạo thành các đốm trắng trên lá. Sau đó phần phồng lên này sẽ bị khô và gãy vụn. Sâu thường gây hại cây điều non, nhất là cây con trong vườn ươm hoặc cây điều kinh doanh trong thời kỳ ra lá non.

– Biện pháp phòng trừ: Thường xuyên vệ sinh vườn, làm sạch cỏ dại và chăm sóc cây khỏe hạn chế sâu gây hại. Khi bị nặng vào các thời kỳ cây ra các đợt chồi non có thể dùng một trong các loại thuốc trừ sâu để phun như: BESTKILL

5. Sâu róm (Cicula trifenertrata)

– Đặc điểm và triệu chứng gây hại: Sâu non mới nở có màu nâu vàng, khi lớn lên có màu nâu đen, toàn thân có lông dài và gai gây ngứa. Khi đẫy sức sâu non dài 6cm. Trưởng thành là loài bướm đêm thuộc họ Saturnidae, bộ Lepidoptera. Trưởng thành có màu vàng nâu. Bướm đực thường nhỏ hơn bướm cái và có màu nhạt hơn. Bướm đẻ trứng thành từng dãy xếp đều xung quang mép dưới lá. Trứng có hình bầu dục. Sâu non ăn phiến lá chỉ còn trơ cuống. Sâu thường sống thành từng đàn ở mặt dưới lá. Sâu có thể phát triển thành dịch ăn trụi lá cả vườn điều làm cây suy kiệt và chết cành.

– Biện pháp phòng trừ:

Biện pháp canh tác: Hàng năm sau khi thu hoạch cần tiến hành tạo tán, tỉa cành thông thoáng để hạn chế trưởng thành đẻ trứng, thường xuyên thăm vườn kiểm tra và phát hiện kịp thời, vệ sinh vườn sạch sẽ, thu gom các cành, lá có ổ trứng, kén và sâu non mới nở đem tiêu hủy, dùng bẫy đèn để thu hút trưởng thành ở giai đoạn vũ hóa.

Biện pháp hóa học: Phát hiện kịp thời để phun trừ khi sâu non còn nhỏ (tuổi 1, 2). Dùng một trong các loại thuốc trừ sâu như: BESTKILL để phòng trừ.

6. Sâu đục quả và hạt (Thylocoptila paprosema)

– Đặc điểm và triệu chứng gây hại: Sâu thường xuất hiện và phá hoại vào giai đoạn đậu và phát triển quả làm thiệt hại về năng suất và chất lượng hạt điều. Sâu tấn công trái bất cứ giai đoạn nào làm cho trái bị nhăn lại và rụng. Sâu non có màu hồng đậm và rất linh hoạt, bên ngoài được phủ một lớp lông tơ, đầu có màu đen. Sâu non đẫy sức dài 15-19mm. Trưởng thành thuộc họ Pyralidae, bộ Lepidoptera. Trưởng thành thường đẻ trứng vào kẻ giữa quả và hạt. Sâu non nở ra sẽ đục vào trong quả hoặc hạt là các bộ phận này bị nhăn nheo và rụng. Sâu non khi đẫy sức sẽ rơi xuống đất và hóa nhộng sống trong kén ở trong đất.

– Biện pháp phòng trừ: Thường xuyên vệ sinh vườn, loại bỏ quả, hạt bị sâu đục và đem tiêu hủy. Có thể dùng thuốc BESTKILL phun vào giai đoạn cây đậu quả. Chú ý khi phun thuốc phải theo hướng dẫn sử dụng trên bao bì.

B. Bệnh hại:

1. Bệnh lỡ cổ rễ:

– Đặc điểm và triệu chứng gây hại: Bệnh gây hại nặng cho cây con trong vườn ươm và vườn kiến thiết cơ bản, nhất là đối với cây con dưới 3 tuần tuổi. Cây con bị héo lá. Lớp vỏ của phần gốc thân sát mặt đất bị thối, thâm đen, lõm vào trong, cây con héo dần và chết. Bệnh lở cổ rễ cây con có thể do các loại nấm gây hại: Phytophthora sp., Pythium sp.,Fusarium sp., Rhizoctonia sp. Bệnh xuất hiện và phát triển mạnh khi độ ẩm của đất quá cao, đất vào bầu không được xử lý hay lấy đất tại những vùng nhiễm bệnh và vườn ươm ẩm thấp, ngập úng.

– Biện pháp phòng trừ: Phòng bệnh là vấn đề quan trọng nhất đối với bệnh này: Xử lý hạt giống trước khi gieo bằng nước nóng (52-550C); xử lý đất vô bầu bằng Formalin 40% ở nồng độ 8%. Dùng bạt nilon che kín 10 ngày sau đó dỡ bạt trộn đều trước khi gieo; xây dựng vườn ươm tại nơi khô ráo và thoát nước tốt; đảm bảo mật độ gieo trồng thích hợp; sử dụng nguồn nước tưới sạch bệnh.

Có thể tham khảo dùng các loại thuốc có hoạt chất sau để phòng trừ: Thuốc TRỊ NẤM BKILL, Mancozeb XANH

>>>Xem thêm: Nên Bón Phân Vào Vị Trí Nào Của Cây

2. Bệnh thán thư:

– Đặc điểm và triệu chứng gây hại: Bệnh xuất hiện ở tất cả các giai đoạn phát triển của cây điều, gây hại trên lá, chồi, nhất là hoa và quả. Vết bệnh trên lá là những đốm cháy màu nâu không có hình dạng cố định. Trên chồi là các vết màu nâu hoặc nâu đen dọc theo chiều dài chồi, các vết bệnh này có thể liên kết lại với nhau. Khi bệnh nặng chồi bị khô, teo lại. Trên chùm hoa, bệnh xuất hiện ở đầu, nách hoặc ở cuống chùm hoa, bệnh làm khô và rụng bông. Trên quả, vết bệnh lúc đầu là các chấm nhỏ có màu nâu đậm, sau đó lớn dần và liên kết lại với nhau thành từng các vết lớn có màu nâu đậm. Nhân và quả bị nhiễm bệnh teo lại và có thể rụng non. Trong trường hợp bệnh gây hại nặng thì cành có vết bệnh sẽ khô héo và chết dần. Bệnh thán thư do nấm Gloeosporium sp.và Colletotrichum gloeosporoides gây ra. Bệnh xuất hiện từ đầu mùa mưa nhưng gây hại nặng vào giữa và cuối mùa mưa khi cây điều ra chồi, hoa và quả non. Trên cây điều kiến thiết cơ bản, bệnh phát triển và gây hại nặng từ tháng 8 đến tháng 12, trên cây điều kinh doanh, bệnh thường tập trung gây hại mạnh vào hai giai đoạn là tháng 11-12 (quả non) và tháng 3 – 5 (trổ hoa).

– Biện pháp phòng trừ:

Biện pháp canh tác: Vệ sinh vườn, cắt bỏ các cành, lá, hoa bị bệnh đem chôn hoặc đốt để giảm nguồn bệnh. Thường xuyên diệt cỏ dại.

Biện pháp hóa học: Dùng các loại thuốc như Score 250EC, Thuốc TRỊ NẤM BKILL, Mancozeb XANH xử lý 2 lần cách nhau 7 ngày, phun vào giai đoạn cây ra lá non, đặc biệt vào giai đoạn chồi hoa mới nhú ra, quả mới vừa đậu.

3. Bệnh khô cành: (Corticium salmonicolor)

– Đặc điểm và triệu chứng gây hại: Bệnh thường xảy ra vào mùa mưa khi vườn cây có độ ẩm cao. Nấm thường tấn công vào các cành gây khô dần từ ngọn trở xuống. Lá trên cành bị bệnh vàng và rụng dần cùng với hiện tượng khô cành. Lúc đầu các đốm bệnh xuất hiện trên vỏ có màu trắng sau chuyển sang màu hồng. Bệnh thường tấn công vào vỏ chỗ phân cành. Bào tử lan dần xuống gốc theo nước chảy.

– Biện pháp phòng trừ:

Biện pháp canh tác: Vệ sinh vườn trồng, dọn cỏ và phát quang bụi rậm làm cho vườn thông thoáng, cắt tỉa và đốt các cành bị sâu bệnh chết khô nhằm tiêu diệt mầm mống bệnh tiềm tàng trên vườn.

Biện pháp hóa học: Sử dụng các loại thuốc có hoạt chất sau để phòng trừ: Carbendazim, Hexaconazole, Validamycin. Phun theo liều lượng khuyến cáo. 

Chúc bà con có những vụ mùa bội thu!