Thanh trà là loài cây ăn trái nhiệt đới với nguồn gốc từ khu vực Đông Nam Á. Với đặc điểm riêng biệt thì việc trồng và chăm sóc giống cây này có những điều kiện, những kỹ thuật trồng trọt tiêu chuẩn riêng cần được tuân thủ. Qua đó việc trồng cây thanh trà sẽ đạt được hiệu quả cao, đem lại năng suất lớn với trái chất lượng khi thu hoạch.
1. Tổng quan về cây thanh trà
– Cây Thanh Trà có tên khoa học Bouea gandaria Blume hay Bouea macrophylla Griff., thuộc họ Anacardiaceae, bộ Sapindales tên tiếng anh Marian plum, Gandaria, Marian mango hay Plum mango, là cây ăn trái nhiệt đới có nguồn gốc ở khu vực Đông Nam Á. Ở Thái Lan, trái Thanh Trà được người tiêu dùng rất ưa chuộng, diện tích trồng Thanh Trà ở Thái tăng nhanh từ năm 1998. Năm 2001, chính phủ Thái bắt đầu xúc tiến quảng bá xuất khẩu loại trái cây này. Hiện nay, thanh trà Thái được xuất khẩu sang nhiều nước ở châu âu và được bày bán hầu hết trong các siêu thị ở Anh Quốc.
– Cây thanh trà dễ trồng, ít nhiễm sâu bệnh hại, chịu hạn rất tốt, các giống thanh trà thương mại có nguồn gốc ở Thái Lan, Mỹ hầu hết đều có dạng quả dài, mùi vị thơm ngon, thịt trái có nhiều chất bổ dưỡng, màu sắc và mẫu mã trái đẹp nên rất hấp dẫn người tiêu dùng. Ở nước ta mùa thu hoạch trái thanh trà sớm hơn so với nhiều loại trái cây khác nên trái dễ bán được giá cao.
– Thanh Trà ra hoa 2 đợt cách nhau khoảng 1 tháng, thời gian thu hoạch quả kéo dài từ giữa tháng 12 đến tháng 2 âm lịch. Theo tác giả (Chairuangyod,19 1996) thanh trà là loại trái cây có nhiều tìm năng trong tương lai và là một trong những loại trái cây mang lại nguồn thu nhập cao nhất cho nhà vườn ở Thái.
2. Chuẩn bị trước khi trồng cây thanh trà
Lựa chọn đất trồng phù hợp
Sử dụng đất trồng thích hợp giúp cây thanh trà có điều kiện để sinh trưởng tốt, phát triển nhanh chóng. Trong đó, đây là giống cây có khả năng thích nghi tốt trên nhiều loại đất trồng khác nhau như đất thịt, đất thịt pha cát, hay đất đỏ bazan, hoặc đất phù sa tại Đồng bằng sông Cửu Long.
Sử dụng loại đất phù hợp, đồng thời cần chú ý tới làm đất đầy đủ trước khi trồng giúp quá trình trồng cây thanh trà diễn ra thuận lợi. Diện tích trồng giống cây này có được hiệu quả cao, từ đó tạo điều kiện cho thu hoạch với năng suất lý tưởng.
Mật độ thích hợp
Tuân thủ tiêu chuẩn ở mật độ đảm bảo giúp cây trồng có đủ không gian, đủ diện tích để sinh trưởng và phát triển nhanh chóng hơn. Với từng giống cây cụ thể yêu cầu ở mật độ thích hợp sẽ có những thay đổi nhất định.
Trồng cây thanh trà thích hợp trên nhiều loại đất khác nhau. Bởi thế, với từng loại đất thì mật độ trồng cần có những thay đổi, điều chỉnh sao cho thích hợp:
- Đất trồng sở hữu độ phì thấp: mật độ lý tưởng để trồng cây thanh trà trên loại đất này là 7 x7m tương đương với 200 cây/ha, hoặc mật độ là 8 x 8m tương đương với 156 cây/ha.
- Đất trồng sở hữu độ phì cao: mật độ tiêu chuẩn để trồng cây thanh trà nên áp dụng là 9 x 9m tương đương với 123 cây/ha.
Tiền hành làm đất
Làm đất là yêu cầu bắt buộc trước khi tiến hành trồng cây thanh trà. Xới xáo, làm sạch cỏ, loại bỏ mầm bệnh giúp đất trồng có được trạng thái tốt nhất để canh tác. Song song với đó việc bón lót cũng cần tiến hành trước khi trồng cây giúp đất trồng cải thiện độ tơi xốp, giàu dinh dưỡng hơn.
Sau khi làm đất việc đào hố trồng cần thực hiện theo đúng tiêu chuẩn. Yêu cầu với hố trồng cây thanh trà cần đảm bảo kích thước là 50 x 50 x 50cm là hợp lý. Tiến hành bón lót sau đó lấp đất lên gần mặt hố, phơi ải tối thiểu 20 ngày trước khi bắt đầu trồng cây.
3. Kỹ thuật trồng cây thanh trà đơn giản
Cách trồng cây thanh trà với các bước khá đơn giản và dễ dàng thực hiện. Tuân thủ đúng quy trình, đúng tiêu chuẩn giúp trồng giống cây này diễn ra thuận lợi, giúp cây có điều kiện để sớm sinh trưởng, phát triển thuận lợi:
- Giữa hố trồng chúng ta đào một hố nhỏ với chiều sâu lớn hơn với chiều cao của bầu đất cây giống khoảng 2 – 3cm là hợp lý, đồng thời kích thước cần lớn hơn so với bầu cây.
- Rạch bỏ túi nilon bao quanh bầu đất của cây giống, đảm bảo tiến hành một cách nhẹ nhàng, cẩn trọng để tránh làm vỡ bầu, ảnh hưởng tới bộ rễ.
- Bỏ túi nilon sau đó cắt bỏ rễ cái, rễ con đã ăn ra khỏi bầu đất, đặt bầu đất vào trong vị trí hố nhỏ đã đào trước đó, tiến hành lấp đất và nén chặt ở vị trí gốc cây nhằm cố định lại cây đã trồng.
- Sau khi trồng xong có thể sử dụng cọc để cố định cây, đảm bảo không bị lung lay gốc vì những tác động bên ngoài.
- Làm bồng có đường kính khoảng 1m tính từ gốc cây, tưới nước đẫm cho cây ngay sau khi trồng, không để nước chảy ra bên ngoài bồn đã làm trước đó.
- Tùy thuộc vào thời điểm trồng là mùa mưa hay mùa khô cần tiến hành che mát cho cây. Khi trồng vào mùa mưa việc che mát không cần thực hiện.
>>>Xem thêm: Tại Sao Bón Phân Qua Lá Lại Hiệu Quả Cao?
4. Hướng dẫn cách chăm sóc cây thanh trà
Chăm sóc đúng tiêu chuẩn, đúng kỹ thuật giúp cây thanh trà có thể sinh trưởng suôn sẻ, thuận lợi và hiệu quả nhất. Yêu cầu cơ bản trong chăm sóc cây thanh trà sau khi trồng chính là:
Cắt tỉa cành
Đặc trưng của thanh trà là loài cây đa thân với khả năng tự phân nhánh khá đều. Bởi vậy mà việc cắt tỉa cành thực hiện trong giai đoạn kiến thiết không quá khó khăn và phức tạp so với nhiều giống cây trồng khác.
Yêu cầu với cắt tỉa cành cho cây thanh trà cần thực hiện đều đặn định kì khoảng 2 – 3 tháng/ lần là hợp lý. Sử dụng kéo cắt loại bỏ đi những cành mọc rập rạp, tạo cho cây mộ bộ tán đều và cân đối. Đặc biệt, trong giai đoạn cây sau vụ thu hoạch cần cắt tỉa để loại bỏ cành nhỏ, lá ở những nơi mọc quá dày. Tạo độ thông thoáng cho tán giúp cây phát triển thuận lợi, đồng thời cho năng suất tốt hơn trong những vụ tiếp sau đó.
Tưới nước và làm cỏ
Tưới nước là yêu cầu cơ bản khi chăm sóc cây thanh trà, cũng như bất kì giống cây trồng nào khác. Việc tưới nước cần được tiến hành ngay sau khi trồng, đồng thời cần có sự điều chỉnh dựa vào điều kiện thời tiết thực tế để cung cấp lượng nước thích hợp, với độ ẩm là hợp lý nhất.
Đặc biệt, khi trồng cây vào mùa khô cần chú ý tưới đều đặn hàng ngày tối thiểu 1 tháng đầu tiên. Với trồng cây vào mùa mưa lượng nước tưới cần điều chỉnh giảm đi đôi chút. Sử dụng vòi phun với lượng nước phù hợp giúp việc tưới cây thuận lợi, tránh những tác động tiêu cực có thể xuất hiện.
Song song với tưới nước thì làm cỏ cần được tiến hành đầy đủ trên vườn trồng thanh trà. Loại bỏ cỏ dại thường xuyên, kết hợp với xới xáo giúp tạo độ thông thoáng cho cây phát triển, hạn chế tối đa tình trạng mầm bệnh xuất hiện, đồng thời cũng giúp giảm thiểu tình trạng tranh dinh dưỡng với cây trồng chính.
Cách bón phân khi trồng thanh trà
Bón phân: Hàng năm vào đầu mùa mưa bón mỗi gốc 15 – 25kg phân chuồng hoai/gốc, mục đích bổ sung thêm các chất dinh dưỡng vi lượng, độ mùn, tăng độ phì và tăng khả năng giữ của đất trong mùa khô. Bón bằng cách rãi đều lên mặc đất xung quanh mặc bồn.
– Năm thứ 1: Sau khi trồng 20 ngày bón phân NPK(15 – 15 – 15) hay NPK(16 – 16 – 8) 100 – 150g/gốc, bón bằng cách rải đều trên mặc đất xung quanh tán, tạo điều kiện cho rễ cây trồng hấp thu dinh dưỡng hiệu quả nhất, sau khi bón dùng cào cỏ cào nhẹ lớp đất mặc để phân dễ thấm sâu, sau đó phủ lên một lớp đất mỏng. Có thể pha loãng phân với nước tưới hiệu quả sẽ cao hơn. Sau đó định kỳ 3 – 4 tháng bón 1 lần, mỗi lần 100 – 200g/gốc kết hợp phun thêm phân bón lá để bổ sung thêm dinh dưỡng cho cây.
– Năm thứ 2: dùng phân NPK trên bón liều lượng 0,5 – 1kg, chia làm 2 lần 26 bón (đầu và cuối mùa mưa).
– Năm thứ 3 và thứ 4: cây bắt đầu cho trái bón mỗi gốc 1,5 – 3kg chia làm 2 lần bón: lần 1 sau thu hoạch, lần 2 trước ra hoa, ở lần bón phân 2 có thể trộn thêm 0,5kg phân lân nung chảy nhằm bổ sung thêm lân, canxi, megiê và một 4 số nguyên tố trung vi lượng khác cho cây, lần 3 bón sau khi trái đậu 1 tháng. Khi cây cho trái ổn định mỗi năm bón 3 – 4kg NPK, cộng thêm mỗi gốc 0,5 – 1kg phân kali (K2SO4), phân kali sulphat bón trước thu hoạch khoảng 20 ngày bằng cách rãi đầu khắp mặt bồn sau đó tưới nước 2 – 3 lần để phân thấm sâu sẽ làm tăng đáng kể độ ngọt và màu màu sắt thịt quả.
5. Thu hoạch quả thanh trà
– Cây thanh trà ghép cho trái sau 3 – 4 năm trồng, cây ≥ 7 năm tuổi cho năng suất 120 – 200kg/cây. Trái thanh trà khi chín có thể neo trên cây 12 – 15 ngày. Dùng dụng cụ thang, kéo cắt trái và túi lưới để thu hoạch quả, hạn chế trèo lên cây vì dễ làm giãn, gãy cành sẽ ảnh hưởng đến năng suất vụ sau. Khi cắt trái nên chừa 1 – 3 lá ở cuốn trái, trái sẽ tươi lâu và dễ bán. Sau khi hái nên phân loại những trái có cùng kích thước và độ chín. Sau khi phân loại, trái được cho vào thùng xốp, mỗi thùng 20 – 25kg để chuyển đến các khách hàng và đại lý tiêu thụ.
Chúc bà con có những vụ mùa bội thu!