Sâu Bệnh Hại Trên Cây Bơ Và Biện Pháp Phòng Trừ

Cây bơ mang lại giá trị kinh tế tương đối lớn. Để trồng bơ đạt năng suất và chất lượng cao, bạn cần nắm được các loại bệnh trên cây bơ thường gặp phải.

Bơ là loại trái cây được nhiều người yêu thích bởi giá trị dinh dưỡng mà nó mang lại. Loại trái cây này cũng mang lại giá trị kinh tế tương đối lớn. Tuy nhiên, để trồng bơ đạt năng suất và chất lượng cao, bạn cần nắm được tình trạng sức khỏe cũng như các loại bệnh trên cây bơ thường gặp phải.

1. Những loại sâu bệnh hại trên cây bơ

Thông thường, các bạn sẽ gặp một số loại sâu bệnh trên cây bơ phổ biến như:

1.1. Sâu ăn lá – sâu cuốn lá

Một số loài sâu chuyên gây hại trên cây bơ đã được phân loại bao gồm: Anacamptodes sp, Epimeces detexta, Seirarctia echo… Vòng đời trung bình của chúng từ 30 – 40 ngày. Giai đoạn gây hại mạnh mẽ nhất là giai đoạn ấu trùng, còn gọi là sâu.

Sau khi đủ độ trưởng thành, chúng chuyển hóa thành nhộng treo lơ lửng trên cành lá hoặc sử dụng lá làm tổ (sâu cuốn lá). Rồi nở thành bướm, bướm đẻ trứng trên lá non, vỏ cây và bắt đầu một chu kỳ gây hại mới.

1.2. Sâu đục thân, sâu đục cành

Sâu đục thân là tên gọi giai đoạn ấu trùng của một số loài bướm hoặc bọ cánh cứng như xén tóc. Chúng gây hại bằng cách đục các lỗ nhỏ trên thân cây, rồi ăn các mô sống bên trong thân cành. Di chuyển tới đâu thì tạo thành các “đường hầm” tới đó.

Các đường hầm này làm cho hệ thống mạch dẫn bị phá hủy. Việc truyền chất dinh dưỡng và nước lên phần thân bên trên bị cản trở, làm cho cây khô héo, rụng lá rồi chết. Trường hợp, cây chống chịu được thì cũng dẫn đến nguy cơ gãy cành, gãy ngang thân khi có gió mạnh.

Vết đục cành thường dễ nhận thấy bằng mắt thường kèm theo hiện tượng xì mủ và phần mạt gỗ bị đùn ra ngoài.

>>>Xem thêm: Kỹ Thuật Trồng Và Chăm Sóc Cây Bơ CuBa Cho Năng Suất Cao

1.3. Bọ xít muỗi và các loài chích hút đọt non

Nhắc đến các loại sâu bệnh trên cây bơ, không thể không nhắc đến bọ xít muỗi và các loài chích hút đọt non. Những loại sâu này thường sinh sôi mạnh vào đầu mùa mưa và các giai đoạn cây phát triển chồi non. Chúng có hình dáng rất nhỏ, bay đến hoặc bám vào các phần chồi non, chích hút nhựa trên cây để phát triển.

Vị trí bị bọ xít chích hút thường chuyển sang thâm đen, khô héo rồi chết hẳn. Quá trình gây hại như vậy cũng làm cho cây giảm sức sinh trưởng, chồi non không phát triển được, đôi khi có thể làm giảm năng suất do không hình thành được nụ hoa.

1.4. Bọ cánh cứng ăn lá

Bọ cánh cứng có kích thước nhỏ bằng cỡ đầu ngón tay hoặc nhỏ hơn, thường gây hại vào buổi tối. Ban ngày thì ẩn nấp dưới đất hoặc các vị trí kín đáo rất khó phát hiện. Chúng ăn trụi lá, đôi khi ăn cả phần chồi làm cho cây bị giảm sức sinh trưởng. Thậm chí suy kiệt do cây không có lá để quang hợp. Vì thế, những cây 1 – 2 năm tuổi cần đặc biệt chú ý.

1.5. Các loài rệp muội, rệp sáp

Những loại sâu bệnh trên cây bơ này thường gây hại vào mùa khô, chúng ẩn nấp tại các kẽ lá, cành, phần gốc rễ và chích hút nhựa cây làm cho bộ phận tương ứng của cây bị cạn kiệt dinh dưỡng rồi chết.

Không những vậy, rệp sáp còn tấn công vào rễ, rất khó tiêu diệt. Trường hợp nặng có thể làm cây bị chết do rễ ngừng phát triển hoặc bị các loại nấm rễ tấn công thông qua tổ cũng như các vết chích hút của chúng.

1.6. Các loài côn trùng ăn rễ

Thường là dế, ấu trùng bọ cánh cứng hoặc ấu trùng ve sầu. Chúng sống trong đất, làm tổ gần gốc bơ, ăn phần rễ non hoặc cắn đứt rễ trong quá trình di chuyển. Từ đó, làm cho cây không nhận được chất dinh dưỡng, còi cọc, phát triển chậm. Đặc biệt, có thể làm cho cây suy kiệt rồi chết hẳn, nhất là trên cây con mới trồng.

1.7. Ruồi vàng, ruồi giấm

Loại ruồi vàng, ruồi giấm thường gây hại trên phần quả. Chúng chích hút nhựa từ quả non, tạo ra các nốt sần hoặc một mảng sần sùi, làm giảm giá trị thương phẩm khi thu hoạch. Còn đối với quả già sắp thu hoạch, ruồi vàng sẽ còn tìm đủ mọi cách đẻ ấu trùng vào bên trong, gây thối quả, rụng sớm, giảm năng suất.

2. Dấu hiệu nhận diện các bệnh thường gặp trên cây bơ

Bên cạnh những loại sâu bệnh trên cây bơ, còn có một số bệnh khác thường gặp ở loại cây này, đó chính là:

2.1. Bệnh thối rễ

Tác nhân gây ra bệnh do chủng nấm có tên khoa học Phytophthora gây ra. Ít ai biết rằng, đây cũng là chủng nấm gây ra bệnh chết nhanh chết chậm trên cây tiêu và gây hại ở nhiều loại cây trồng khác nhau.

Bệnh thường xuất hiện và gây hại mạnh ở những vùng đất ẩm ướt quanh năm, thoát nước kém, bón phân không cân đối. Cụ thể, nấm sẽ tấn công làm cho bộ rễ bị hỏng, thối rễ và cây sẽ chết nếu không có biện pháp xử lý, nhất là cây nhỏ từ 1 – 2 năm tuổi.

2.2. Bệnh đốm lá đốm quả

Còn gọi là bệnh đốm mắt cua, đốm mắt ếch. Bệnh xuất hiện và chủ yếu gây hại trên lá, quả. Trên lá, ban đầu là những vết bệnh nhỏ có hình dáng tương đồng, thường bắt đầu từ mép lá sau lan ra và liên kết với nhau thành mảng rộng, làm cho lá bị khô héo, rụng nhiều.

Trên quả, bệnh gây ra những nốt nhỏ khoảng 5mm, màu nâu nhạt, về sau đậm dần. Vết bệnh đôi khi liên kết với nhau thành mảng, làm cho vỏ bị sần sùi còn phần thịt quả bên trong xuất hiện những lõi cứng. Nhẹ thì bệnh làm giảm giá trị khi thu hoạch còn nặng sẽ gây thối trái, rụng trái.

>>>Xem thêm: Nguyên Nhân Bơ Booth Mất Mùa

2.3. Bệnh khô cành

Đúng như tên gọi, loại bệnh trên cây bơ mang tên khô cành thường xuất hiện trên các cành non và khi phần vỏ còn có màu xanh của chất diệp lục chưa bị hóa gỗ. Trên quả, bệnh thường tấn công phần cuống, phần quả tiếp giáp với nhau hoặc hay bị cọ sát.

Khi cây bị bệnh có thể làm cho cành bị khô héo, chết dần chết mòn do không lấy được dưỡng chất từ phần rễ đưa lên. Trường hợp tấn công quả thì làm cho quả dễ rụng, thối cuống, giảm năng suất.

2.4. Bệnh héo rũ

Triệu chứng của bệnh thường thấy là một phần thân, cành hoặc toàn bộ cây bị héo rũ đột ngột. Đặc biệt, lá héo và khô ngay trên cây mà không kịp rụng. Khi bóc lớp vỏ của cây bị bệnh, thường thấy phần mạch gỗ bị chuyển thành màu nâu.

Nếu là cây trưởng thành, sẽ có khả năng phục hồi sau 1 – 2 tháng. Tuy nhiên, năng suất và sức sinh trưởng đều giảm. Đối với cây nhỏ dưới 5 năm tuổi thường không chống chịu được và chết đứng tại chỗ.

2.5. Bệnh thối thân xì mủ

Tương tự như bệnh thối rễ, tác nhân gây ra căn bệnh trên cây bơ này, chính là nấm Phytophthora. Chỉ khác là, biểu hiện bệnh xuất hiện ngay trên phần thân cây, nhất là phần gốc rễ hay bị nhất. Bệnh hay xuất hiện đầu mùa mưa, trong các vườn rậm rạp, thiếu ánh sáng.

Bệnh thối thân xì mủ dễ nhận thấy bằng mắt thường. Cụ thể, xung quanh vị trí bệnh sẽ xuất hiện nhiều nấm trắng, có mủ xì chảy dài trên thân cây. Phần thân bị bệnh thường đậm màu, đôi khi chuyển sang màu đen. Dùng dao cạo lớp vỏ thì thấy phần bên trong cá mạch gỗ chuyển sang màu nâu, hư hỏng nặng.

3. Tác hại do sâu bệnh hại trên cây bơ gây ra

Dường như ai cũng biết, bên cạnh thiên tai, dịch bệnh và các loại động vật phá hoại mùa màng như ốc, chuột… thì sâu bệnh trên cây bơ chính là mối nguy hại nghiêm trọng, đồng thời là nỗi lo lớn nhất của tất cả người nông dân và người chăm sóc cây trồng nói chung.

Sâu bệnh sẽ gây ra nhiều tác hại khác nhau. Có thể là ảnh hưởng nhẹ như phá hoại, gây mất mùa và giảm năng suất, chất lượng của cây bơ nhưng cũng có nhiều trường hợp nghiêm trọng đến mức cây chết hoàn toàn. Thông thường, hậu quả phổ biến nhất, có thể kể đến đó là: thối rễ, thân, thủng lá, rụng quả, biến dạng lá, quả…

4. Cách phòng trừ sâu bệnh trên cây bơ

Để phòng trừ sâu bệnh trên cây bơ, các bạn có thể áp dụng biện pháp chung là sử dụng các loại thuốc trừ sâu có đặc tính thấm sâu, độc mạnh, tác dụng lâu để phun phòng trừ 1 – 2 tháng/ lần. Như vậy, vừa có tác dụng tiêu diệt lại xua đuổi được nhiều giống côn trùng, sâu bọ khác, nhất là vào giai đoạn đầu mùa mưa.

Có thể pha chung với các loại phân bón lá để tăng hiệu quả cũng như giúp cây bổ sung được chất dinh dưỡng, phát triển mạnh, cân đối. Lưu ý, khi phun thuốc nên chọn ngày mát trời, lặng gió và phun ướt đều 2 mặt lá hoặc phun vào thân cành để tiêu diệt trứng sâu, ấu trùng sâu…

Đối với sâu đục thân, sâu đục cành: Bạn nên thường xuyên thăm vườn tước để phát hiện sớm dấu hiệu sâu đục thân. Sử dụng móc sắt bắt sâu hoặc dùng tăm bông tẩm thuốc sâu nhét vào lỗ đục thân của sâu. Bên cạnh đó cũng cần thường xuyên dọn vườn thông thoáng, phun thuốc vào các vùng gốc, thân cành để xua đuổi con trưởng thành đẻ trứng và tiêu diệt trứng sâu.

Đối với sâu bọ, côn trùng hại rễ: Các bạn có thể dùng thuốc trừ sâu dạng bột, bới đất quanh gốc, rải thuốc rồi lấp lại. Đồng thời, dọn sạch lá cây, cỏ dại quanh gốc để hạn chế nơi ẩn nấp gây hại của sâu bọ.

Chúc bà con có những vụ mùa bội thu!