Vào vụ Hè Thu, thời tiết lúc này là điều kiện vô cùng thuận lợi để sâu bệnh hại lúa phát sinh và gây hại. Bà con nông dân cần nắm vững đặc điểm của các loại sâu bệnh hại lúa vụ Hè Thu và có các biện pháp phòng trừ hiệu quả. Trong bài viết này Kinh Bắc sẽ giúp bà con giải quyết vấn đề khó khăn trên nhé!
1. Nguyên nhân gây sâu bệnh vụ lúa Hè Thu
Sâu bệnh là một vấn đề lớn trong quá trình canh tác lúa mì, đặc biệt là trong vụ Hè Thu ở Việt Nam. Có một số nguyên nhân chính gây ra sự phát sinh và lây lan của bệnh sâu trong quá trình này:
- Thời tiết và môi trường: Đặc điểm thời tiết trong Mùa Hè Thu thường nóng và ẩm, điều kiện lý tưởng cho sự sinh sản và phát triển của nhiều loại sâu và bệnh hại. Những cơn gió mùa thường xuyên cũng có thể giúp cho vi khuẩn, virus và nấm phát triển, gây nên các bệnh gây hại cho cây lúa.
- Phương pháp canh tác: Các kỹ thuật canh tác không phù hợp, như mật độ trồng cây cao, việc không tuân thủ lịch trình trồng trọt, hoặc sử dụng quá nhiều phân bón hữu cơ có thể tạo ra môi trường thuận lợi cho sâu bệnh phát triển.
- Quản lý dịch bệnh: Việc không thực hiện đúng lúc các biện pháp kiểm soát dịch bệnh như phun thuốc trừ sâu, tiêu hủy cây bệnh hoặc cách ly khu vực bị dịch có thể dẫn đến lây lan của bệnh sâu.
- Biện pháp phòng ngừa thiếu hiệu quả: Sự thiếu sót trong công việc áp dụng biện pháp phòng ngừa như việc sử dụng các giống cây có khả năng chống bệnh sâu, thực hiện canh tác xoay vòng và duy trì môi trường canh tác sạch sẽ làm tăng nguy cơ bùng phát của bệnh sâu.
- Thay đổi hệ sinh thái: Sự biến đổi khí hậu và những thay đổi trong hệ sinh thái nói chung có thể tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của một số loại bệnh sâu.
2. Một số loại sâu hại lúa vụ Hè Thu
Dưới đây là những loại sâu hại lúa vụ Hè Thu phổ biến hiện nay:
Sâu cuốn lá nhỏ
Sâu cuốn lá nhỏ là một trong những loại các loại sâu bệnh hại lúa phổ biến. Với phần thân dài từ 8 – 10mm có màu vàng nâu. Trên cánh có hai vệt ngang hình lượn sóng, màu tro, ở rìa ngoài của cánh có viền màu xám hoặc nâu sẫm. Trứng hình bầu dục có màu vàng nhạt và dài khoảng 0.5mm. Sâu non có 5 tuổi, khi đẫy sức sâu dài trên 15mm màu xanh lá mạ. Nhộng có thân dài 7 – 10mm và có màu nâu nhạt.
Ngài thường cũ hóa và đẻ trứng vào ban đêm, ban ngày chúng ẩn náu không khóm lúa. Mỗi con cái có thể đẻ trên 50 trứng. Sâu ăn mô lá màu xanh có diệp lục tố, chỉ chừa lại phần lớp biểu bì trắng, ruộng lúa bị hại trông xơ xác, nhìn từ xa thấy bạc trắng. Mỗi con sâu non có thể phá hại 5 – 9 lá.
Biện pháp phòng trừ sâu bệnh hại là bà con nên gieo trồng mật độ hợp lý (không quá dày và không quá thưa), dùng phân bón hợp lý. Khi sâu hại nặng với mật độ cao (15 – 20 lá bị hại/m2) ở giai đoạn lúa trổ dùng thuốc đặc trị như: Bestkill, Top 1, Siêu Rầy Rệp.
Sâu đục thân
Đây là một trong những loại sâu bệnh hại lúa vụ mùa Hè Thu mà bà con cần đặc biệt chú ý. Người nông dân nên kiểm tra đồng ruộng để nhanh chóng phát hiện sâu sớm và xử lý kịp thời, đưa nước vào ruộng ở mức 10 – 15cm để hạn chế sâu đục xuống gốc lúa. Khi tỷ lệ sâu hại cao, bà con phun thuốc phòng trừ: Bestkill, Top 1,…
Ốc bươu vàng
Ốc bươu vàng cũng là một trong những đối tượng gây hại đặc biệt nghiêm trọng vào vụ Hè Thu. Vì thời tiết nắng nóng, ốc thường vùi vào trong đất nên ta không thể tiêu diệt ngay từ đầu vụ mùa. Bà con cho nước vào bón phân lần 1, khi ấy ốc bươu vàng sẽ bò lên cắn lúa, lúc này kết hợp dùng thuốc bả mồi trộn với phân và rải đều trên ruộng.
Bọ trĩ (bù lạch)
Đối tượng phá hại vụ lúa Hè Thu này xuất hiện sớm ở giai đoạn lúa 5 – 10 ngày sau khi sạ ở những đồng ruộng lúa phát triển kém, thiếu nước. Bà con dễ dàng có thể quan sát thấy lúa bị vàng, đọt bị cuốn từ mép vào, khi nhúng ướt tay vuốt nhẹ ngang đọt lúa thì trên tay sẽ thấy những con bọ trĩ nhỏ li ti có màu vàng từ nâu đến nâu sậm bám vào.
Để phòng ngừa bù lạch bà con có thể xử lý giống khi ngâm ủ. Trị bọ trĩ bằng cách cung cấp nước và dinh dưỡng cho cây lúa phát triển rễ, sau đó tiến hành bón phân thúc đợt 1 sớm để cây trồng nở hoa, nở đọt. Khi đó bù lạch không còn nơi ẩn náu sẽ bị ánh sáng mặt trời tiêu diệt.
3. Một số loại bệnh hại lúa vụ Hè Thu
Ngoài những loại sâu hại ở trên, cây lúa trong vụ Hè Thu còn gặp phải một số loại bệnh hại nguy hiểm như:
Bệnh khô vằn
Khô vằn là loại bệnh hại lúa vụ Hè Thu mà con nông dân nên lưu ý. Vào vụ mùa Hè Thu, bệnh sẽ tiếp tục gây hại nặng trên diện rộng, nhất là ở những chân ruộng gieo sạ dày, bón thừa đạm và thấp trũng.
Để phòng trừ bệnh, bà con cần kiểm tra ruộng và phun thuốc kịp thời: Nevo 330EC,… kết hợp vệ sinh cỏ bờ ruộng sạch sẽ, hạn chế nấm bệnh lây lan.
Bệnh lem lép hạt
Ở vụ Hè Thu, bệnh lem lép hạt sẽ phát sinh và gây hại nặng ở những giai đoạn lúa trổ – chín. Để có thể phòng bệnh, bà con cần theo dõi và phun phòng trừ nấm bệnh vào lúc lúa bắt đầu trổ khoảng 3 – 5%. Sau đó sẽ phun lại lần 2 khi lúa trổ xong bằng các loại thuốc như: Anvil 5SC, Nevo 330EC,… Ngoài ra, bà con cần phòng ngừa tốt nhện gié, bệnh khô vằn, rầy nâu,… để hạn chế gây lép hạt.
4. Tác hại và cách khắc phục sâu bệnh hại lúa vụ Hè Thu
Sâu bệnh hại lúa mì trong vụ Hè Thu gây ra nhiều tác hại, từ việc giảm năng suất và chất lượng cây trồng, tăng chi phí phòng trừ, ảnh hưởng xấu đến môi trường và sức khỏe con người, cho đến việc làm tăng khả năng kháng thuốc của bệnh sâu và gây rối loạn hệ sinh thái.
Để phòng trừ bệnh, bà con cần kiểm tra ruộng và phun thuốc kịp thời: Bkill kết hợp trừ sâu Bestkill, đồng thời vệ sinh cỏ bờ ruộng sạch sẽ, hạn chế nấm bệnh lây lan.
Kết luận
Hy vọng với những kiến thức Kinh Bắc chia sẻ ở trên sẽ giúp quý nông dân thành công trong việc ngăn chặn bệnh tật, đảm bảo một mùa lúa thật bội thu. Bên cạnh những phương pháp truyền thống, việc tiếp thu và ứng dụng công nghệ tiên tiến vào công tác bảo vệ cây trồng cũng vô cùng quan trọng.